آلفنتانیل (Alfenta) Alfentanil

آلفنتانیل (Alfentanil) یک اپیوئید بسیار سریع‌الاثر است که فقط به‌صورت تزریق وریدی و در محیط‌های مانیتوردار توسط تیم بیهوشی استفاده می‌شود. شروع اثر سریع و پایان اثر نسبتاً کوتاه، آن را برای اعمال کوتاه یا مراحل حساس بیهوشی که نیاز به تیتر دقیق دارند مناسب می‌کند. هرگونه «خرید آلفنتانیل» صرفاً نسخه‌محور و ویژه مراکز درمانی قانونی است.

کاربردهای اصلی آلفنتانیل در پزشکی

• جزء مسکن حین القا و نگهداشت بیهوشی عمومی.
• جزء مسکن در مراقبت بیهوشی مانیتوردار (MAC) برای اعمال کوتاه یا سرپایی.
• کمک به تثبیت پاسخ‌های همودینامیک حین تحریکات جراحی.
• تنظیم دوز با احتیاط در سالمندان و بیماران ناتوان.

عوارض جانبی آلفنتانیل

آلفنتانیل مانند سایر اپیوئیدها می‌تواند از عوارض خفیف تا جدی ایجاد کند. بروز عوارض در شروع درمان، هنگام افزایش دوز، در سالمندان، و در همراهی با داروهای مضعّف سیستم عصبی مرکزی بیشتر است.

موارد منع مصرف

• حساسیت شناخته‌شده به آلفنتانیل یا سایر مشتقات فِنتانیل.
• استفاده خارج از محیط مانیتوردار و بدون دسترسی به تجهیزات راه هوایی و احیا.
• هم‌زمانی با مهارکننده‌های MAO یا طی ۱۴ روز پس از قطع آن‌ها.
• احتیاط بسیار زیاد در بیماری‌های ریوی مزمن، اختلالات کبدی و کلیوی و در سالمندان (شروع با دوز کمتر و پایش نزدیک).

تداخلات دارویی و غذایی

تداخلات آلفنتانیل عمدتاً فارما‌دینامیک و فارماکوکینتیک است. جمع‌شدن اثر با مضعّف‌های سیستم عصبی مرکزی مانند بنزودیازپین‌ها، پروپوفول و الکل خطر خواب‌آلودگی عمیق و سرکوب تنفسی را افزایش می‌دهد. از نظر فارماکوکینتیک، آلفنتانیل سوبسترای CYP3A4 است؛ مهارکننده‌ها سطح دارو را بالا می‌برند و القاکننده‌ها اثر آن را کاهش می‌دهند یا پس از قطع‌شان باعث افزایش سطح دارو می‌شوند. داروهای سروتونرژیک خطر سندرم سروتونین را بیشتر می‌کنند.

• مضعّف‌های CNS: بنزودیازپین‌ها، پروپوفول، داروهای بیهوشی/خواب‌آور، الکل؛ کاهش دوز و مانیتورینگ نزدیک لازم است.
• مهارکننده‌های CYP3A4: اریترومایسین، کتوکونازول، ریتوناویر؛ احتمال افزایش سطح و عوارض، نیاز به تنظیم دوز.
• القاکننده‌های CYP3A4: ریفامپین، کاربامازپین، فنی‌توئین؛ کاهش اثر، و پس از قطع ممکن است سطح بالا برود؛ پایش و تنظیم دوز ضروری است.
• داروهای سروتونرژیک: SSRI/SNRI، ترامادول، لاینزولید/متیلن‌بلو، تریپتان‌ها؛ در صورت اجبار، پایش علائم و آمادگی مداخله.

مقایسه انواع داروهای آرام بخش

خرید عمده از دوامدفارما

در وب‌سایت دوامدفارما این امکان را دارید که محصولات موردنظر خود را با شرایط ویژه و قیمت مناسب به‌صورت عمده سفارش دهید. برای استعلام قیمت عمده و ثبت سفارش کافیست با ما در ارتباط باشید. توجه داشته باشید که تعداد سفارش بر قیمت نهایی اثرگذار است و هرچه حجم خرید بالاتر باشد، شرایط خرید برای شما مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهد بود.

بررسی علمی آلفنتانیل

آلفنتانیل یک آگونیست گیرندهٔ μ با شروع اثر بسیار سریع پس از تزریق وریدی و دوام کوتاه است. از منظر فارماکوکینتیک بالینی، معیار context-sensitive half-time پس از انفوزیون‌های طولانی به‌مراتب طولانی‌تر از رِمی‌فنتانیل گزارش شده و برای انفوزیون سه‌ساعته حدود ۵۰ تا ۵۵ دقیقه برآورد می‌شود؛ این ویژگی باعث می‌شود پایان انفوزیون معمولاً پیش از اتمام جراحی برنامه‌ریزی شود و در اعمال کوتاه، از بولوس‌های کم‌حجم یا انفوزیون‌های کوتاه استفاده گردد.

منبع: (PubMed)

از سوی دیگر، آلفنتانیل سوبسترای حساس CYP3A4 است و برچسب‌های مرجع به افزایش سطح و عوارض در حضور مهارکننده‌ها و کاهش اثر با القاکننده‌ها تأکید می‌کنند. همچنین هشدارهای ایمنی شامل خطر سرکوب تنفسی، لزوم مصرف صرفاً در محیط مانیتوردار و تنظیم دوز در جمعیت‌های آسیب‌پذیر است.

منبع: (FDA Access Data)

سوالات متداول

اثر آلفنتانیل چقدر سریع شروع می‌شود و چه مدت ماندگار است؟
شروع اثر بسیار سریع و دوام نسبتاً کوتاه دارد؛ در انتهای عمل معمولاً قطع دارو کمی زودتر برنامه‌ریزی می‌شود تا ریکاوری روان‌تر باشد.

آیا استفادهٔ طولانی‌مدت باعث اعتیاد می‌شود؟
مانند سایر اپیوئیدها امکان وابستگی وجود دارد؛ تصمیم‌گیری دربارهٔ تداوم یا قطع به‌صورت تدریجی و بر اساس پایش بالینی انجام می‌شود.

آیا سالمندان یا افراد با بیماری خاص می‌توانند مصرف کنند؟
بله، اما با دوز آغازین کمتر و پایش نزدیک، به‌ویژه در اختلالات تنفسی، کبدی یا کلیوی.

نسبت به سایر مسکن‌های قوی چه مزایا و معایبی دارد؟
مزیت اصلی، شروع بسیار سریع و تیترپذیری در بیهوشی است؛ در مقابل، دوام کوتاه و تداخلات CYP3A4 از محدودیت‌ها به‌شمار می‌آید.